- Với tư cách chủ tịch Hội nhà văn Hà Nội (HNV HN), ông có thể chia sẻ cảm xúc về của mình về Giải thưởng Hội nhà văn HN 2011?
- Tôi vui mừng về Giải thưởng văn học 2011 của HNV HN. Giải đã chọn được những tác phẩm xứng đáng để trao. Nói theo chữ của ông Hoàng Ngọc Hiến trước đây hay dùng thì giải năm nay của HNV HN là “đích đáng”. Dư luận cũng rất hân hoan sau khi giải được công bố. Điều đó càng khẳng định giá trị giải thưởng văn học 2011 của Hội chúng tôi.
- Ông đánh giá thế nào về chất lượng của các tác phẩm tham gia Giải thưởng Hội nhà văn Hà Nội 2011, đặc biệt là so với năm gần đây nhất - năm 2010?
- Giải 2010, ngoài giải thành tựu cho một tập tuyển, Hội chỉ trao giải cho hai tác phẩm, một tiểu thuyết và một tập thơ, và tiếng vang của giải không mạnh bằng giải 2011 này.
Chất lượng của ba cuốn sách được giải 2011 là
cao, mỗi tác phẩm đều có nét riêng của mình, và giá trị của nó đã được khẳng
định nhanh chóng ngay khi sách vừa xuất bản. Trong báo cáo tổng kết giải thưởng
2011, tôi đã đánh giá như sau: Giải thưởng HNV HN 2011 trao cho Những ngã tư
và những cột đèn là khẳng định một cá tính sáng tạo độc đáo, là đề cao một
tác phẩm có lối viết khác lạ, là kêu gọi sự đổi mới nghệ thuật phải trở thành
một bản năng thường trực trong mỗi người viết; trao cho Những kỷ niệm tưởng
tượng là sự khẳng định một tập thơ hay, một giọng thơ mới lạ, một sáng tạo
thơ đích thực và cũng khẳng định một hướng đi tốt đẹp của thơ; trao cho Olga
Berggoltz của tôi là đánh giá cao công phu dịch thuật của dịch giả Thụy Anh
và cũng ghi nhận sự trở lại của những giá trị văn học Nga - Xô Viết từ một lớp
người dịch mới.
Và tôi đã khẳng định: Ba tác phẩm được giải, mỗi
cuốn đặc biệt theo cách của mình, nhưng đều có chung những giá trị của sáng tạo
và nhân văn. Sáng tạo trong nghệ thuật, nhân văn trong tư tưởng. Đọc chúng, ta
được sống trong chiều sâu của những trạng thái nhân thế hiện ra ở những phận
người. Đọc chúng, ta thấy văn chương vẫn luôn đồng hành cùng con người trong
cõi nhân gian bé tý này một khi đó là văn chương đích thực.
- Kết quả Giải thưởng HNV HN năm 2011 cho thấy, những sáng tác cũ (tác phẩm của Trần Dần viết từ những năm 1960), không hẳn của người trẻ, đã được vinh danh. Trong khi sáng tác của các tác giả vừa trẻ, vừa mới như Vi Thùy Linh, Nguyễn Đình Tú… đều chỉ dừng ở vòng chung khảo. Vậy, do tiêu chí của Hội vẫn muốn bảo đảm tính an toàn, hay cái “mới”, cái “trẻ” ở đây được nhìn nhận theo khía cạnh khác?
- Chúng tôi không hề phân biệt trẻ già, mới cũ khi trao giải. Tiêu chí xét giải là căn cứ vào chất lượng tác phẩm. Cuốn tiểu thuyết của Trần Dần viết từ năm 1966, ra sách năm 2011 khi tác giả đã qua đời 15 năm và cuốn tiểu thuyết của Nguyễn Đình Tú viết và in trong hai năm qua khi tác giả đang gần độ tuổi 40 đều được đặt bình đẳng để xét chọn. Hội đồng chung khảo đã bỏ phiếu gần tuyệt đối cho tác phẩm của Trần Dần được giải.
Mặt khác, nếu nói về sự quan tâm đến những người
viết trẻ, thì nhìn vào danh sách chung khảo cũng thấy họ đã góp mặt khá nhiều
bằng tác phẩm của mình. Vi Thùy Linh sinh 1980, Khánh Phương sinh năm 1975,
Thụy Anh và Nguyễn Đình Tú sinh năm 1974. Và Thụy Anh đã được giải. Điều này
càng cho thấy giải thưởng của HNV HN là trao cho tác phẩm có chất lượng văn
chương cao. Nhưng cũng từ thực tế văn học đang có nhiều tác giả trẻ sung sức có
những tác phẩm đáng chú ý, ở những lần trao giải sau chúng tôi có thể nghĩ tới
một giải trẻ trao cho những người viết trong một độ tuổi nào đó, ví như từ 35
hay 40 tuổi trở xuống.
- Vậy theo ông, Giải thưởng Hội nhà văn HN 2011 có tác động như thế nào đến đời sống văn học?
- Tôi tin giải thưởng văn học 2011 của HNV HN sẽ có tác động tốt đến đời sống văn học hiện nay. Lý do thứ nhất là, bản thân các tác phẩm được giải vốn đã tạo được phản hồi tích cực từ văn giới và bạn đọc sau khi chúng ra đời. Thứ hai, giải thưởng của HNV HN trao cho các tác phẩm đó thêm một lần chứng nhận phẩm chất văn chương của chúng, từ đó sẽ kích thích mọi người tìm đọc. Thứ ba, trên cơ sở đã được khẳng định bằng chất lượng của mình và bằng uy tín giải thưởng, ba tác phẩm này sẽ được tìm hiểu sâu hơn, và theo chỗ tôi biết sẽ có những cuộc tọa đàm, hội thảo về chúng.
- Kế hoạch hoạt động của Hội trong năm 2012 là gì?
- Năm 2012, HNV HN dự định có một hoạt động lớn là hội nghị những người viết văn trẻ thủ đô. Trong năm Hội cũng sẽ có những cuộc hội thảo về văn nữ, về các nhà văn Nguyễn Triệu Luật, Nguyễn Huy Tưởng, Nguyễn Tuân, Vũ Trọng Phụng, Xuân Quỳnh... nhân các dịp kỷ niệm chẵn. Chúng tôi cũng sẽ tổ chức các chuyến đi sáng tác, đi thực tế cho hội viên. Cố nhiên, hoạt động trao giải và kết nạp hội viên hàng năm vẫn là một hoạt động lớn của Hội. Căn cứ vào thị trường sách văn học từ tháng 7/2011 đến tháng 6/2012, chúng tôi sẽ cố gắng tìm ra những tác phẩm tốt để đọc xét giải. Bất luận thế nào, chúng tôi vẫn kiên trì tiêu chí giải thưởng: mỗi bộ môn chọn trao một tác phẩm, không chọn được thì không trao. Uy tín giải thưởng văn học hàng năm của HNV HN chính là được tạo nên từ những tiêu chí đó.
Hoàng Anh Lê thực hiện
(Evăn)
No comments:
Post a Comment