“SỰ THẬT” VỀ BỨC THƯ NĂM 1979 NHÀ THƠ XUÂN DIỆU GỬI NHÀ NGHIÊN CỨU VŨ NGỌC LIỄN

Hằng năm, vào ngày 18/12, CLB Văn học Xuân Diệu, Bình Định đều tổ chức Kỷ niệm Ngày Giỗ nhà thơ Xuân Diệu. Trong không khí trang trọng, đẫm tình, khi phát biểu tưởng nhớ Xuân Diệu, Nhà nghiên cứu Vũ Ngọc Liễn bao giờ cũng rất xúc động. Nay đọc bức thư của Ông hoàng thơ tình gửi NNC Vũ Ngọc Liễn, càng hiểu rõ tình bạn chân thành, trong sáng của hai ông. Bức thư được viết trong thời gian sắp xếp tài liệu cho sự ra đời của “Thơ và Từ Đào Tấn” (1987). Lá thư của nhà thơ lớn Xuân Diệu giúp ta hiểu thêm về nhân cách văn hóa của những người đồng tâm hiệp ý tôn vinh danh nhân Đào Tấn của quê hương Bình Định. Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.

Hà Nội, 22/5/79

“Vũ Ngọc Liễn thân quý,

Mình xin lỗi Liễn, hôm Liễn đến thăm mình, mình có một câu xốc nổi về cái ý: “tôi sẽ dịch lại một số đấy”; Liễn ơi! Kỵ nhất là chạm vào tự ái của nhau, tôi tuy có tuổi nhưng chưa thấu tận hết nhân tình.

Đó mới là cỡ của chúng mình, chứ nếu như cỡ Liêm Pha và Lạn Tương Như thì hỏng việc to lắm, vừa rồi, tôi đến chơi nhà Hoàng Trung Thông, Thông có cho biết: Thông đã viết một lời nói đầu, khoảng vài trang cho tập Đào Tấn của Liễn. Nghe nói vậy tôi mừng rằng quyển sách có lời giới thiệu của đồng chí Viện trưởng viện văn học tăng thêm uy tín cho sách. Anh Thông là bạn rất thân, rất tri kỷ với tôi; tôi mừng đã tranh thủ được bài anh Thông. Mặt nữa, tôi biết mình đã phụ sự quí mến ban đầu, nguyên sơ của Liễn.

Vừa rồi, tạp chí Văn Học của Viện Văn Học số 1-79 đã đăng bài Đào Tấn của Xuân Diệu, anh Nguyễn Khắc Viện sau khi đọc đã đến tìm tôi và đã yêu cầu tôi viết một quyển sách độ vài trăm trang giới thiệu Đào Tấn ra quốc tế - Văn Học chỉ đăng có non một nửa của bài tôi mà đã 20 trang, nếu đăng cả bài với phần viết về tuồng thì phải 45 trang, vậy nên Văn Học không thể đăng cả, tôi rất thông cảm.

Liễn ơi, tôi có một ý này nếu không được chấp nhận, tôi cũng không tự ái đâu, vì chính tôi đã phạm lỗi trước. Có thể sau bài của Hoàng Trung Thông rất ngắn, dùng một tiểu luận của Xuân Diệu cho “xôm” thêm… Tôi đã gửi toàn bộ bài tiểu luận cho Từ Quốc Hoài, Liễn hỏi Hoài và lấy bài đó đọc thử. Nếu thấy căn bản được, và cần phải sửa đổi sắp xếp chế biến thêm bớt gì thì tôi sẵn sàng làm. Là vì tôi muốn đóng góp một chút gì cụ thể cho quê hương (nếu đợi bài Đào Tấn của tôi in trong sách của tôi thì còn lâu). Nếu nội dung căn bản không được, hoặc là một bài của Hoàng Trung Thông đã đủ rồi, hoặc sách đã dày rồi…v…v…mà không cần bài của tôi nữa, thì tôi cũng không tự ái, cốt sao lợi cho quyển sách chung, chứ tiểu tiết của một người không quan trọng.

Vậy nên lấy bài của tôi ở Từ Quốc Hoài mà đọc thử xem nhé!

Sau việc này chúng ta đã thông cảm lại với nhau rồi, thì sau này ta gặp nhau ta lại thân quí nhau như trước, như hôm mình đến ăn giỗ ở nhà Liễn, Quy Nhơn”.