MAI ANH TUẤN (ĐH VĂN HÓA): “KHÔNG BAO GIỜ TRÍCH DẪN NHỮNG LỜI LẼ MÀ PHÊ BÌNH CHỈNH HUẤN ĐANG DÙNG”

những nhà văn/nhà thơ hay những nhà nghiên cứu bị phê bình chỉnh huấn liệt vào đủ các tội mà tôi từng gặp, tôi đều nhận thấy họ có phong thái rất lịch thiệp, hồn nhiên, nhiều ưu tư và đầy nhân ái với/về đời sống. Đây là điểm mà tôi chắc rằng những nhà phê bình chỉnh huấn không bao giờ nghĩ tới và lí giải được. Bởi thế, tôi có quyền tự vệ và dành tặng sự tao nhã cho những ai đọc bài này bằng cách không bao giờ trích dẫn lại đây những lời lẽ mà phê bình chỉnh huấn đang dùng.

Giảng viên Mai Anh Tuấn (ĐH Văn Hóa)

MỞ MIỆNG, NHÃ THUYÊN, PHÊ BÌNH CHỈNH HUẤN
.
1. Những sáng tác của Mở Miệng, trong suy nghĩ của tôi, vẫn là một sản phẩm/hiện tượng văn chương cần/đáng nghiên cứu. Và trên thực tế, đã có những nghiên cứu về họ, chẳng hạn, của Nguyễn Hưng Quốc, hay của Đoàn Cầm Thi, hai nhà phê bình hải ngoại đã/đang nổi danh. Đánh giá Mở Miệng ở lối viết hậu hiện đại, phần nào so sánh Mở Miệng với hoạt động của các nhà thơ Tân hình thức, phê bình hải ngoại bộc lộ niềm vui và niềm tin thầm kín của mình. Bởi họ, từ chủ trương cộng hoà văn chương, xiển dương tự do sáng tạo và cái mới, đã tìm thấy ở Mở Miệng, ít nhất là một thực tế thi ca, một không gian, một văn bản văn hóa có thể làm khẩu hiệu chính đáng và chính xác.

Vẫn trong suy nghĩ của tôi, đã nghiên cứu thực sự, thì ngay đến một câu chửi được vang lên trong văn bản mà nhiều cảnh binh đạo đức bịt mũi hoặc la hoắng lên, vẫn buộc người nghiên cứu xem xét thấu đáo. Tôi không rỗi hơi để bàn luận thực tế phê bình văn học hiện nay là phê bình nghiệp dư hay chuyên nghiệp, phê bình hàn lâm hay phê bình truyền thông… Tôi cũng không đủ tự tin và năng lực để xếp các văn bản phê bình đang ùn ùn từng ngày thuộc về kiểu/trường phái/mô hình phê bình gì. Nhưng có nhận xét này là của tôi: rất hiếm văn bản phê bình/nhà phê bình (dám/có khả năng) đặt ra và giải quyết thấu đáo một vấn đề của/thuộc văn chương. Chỉ một vấn đề thôi, cũng rất hiếm. Bởi thế, nói ví dụ, vài câu chửi tục hay cục phân, hay cái lờ, con cờ…trong văn học vẫn cứ chình ình ra đó, mặc cho các cảnh binh văn nghệ liên tục bịt mũi, la ó, bất lực kết tội hay đau khổ làm ngơ.

Khi nghiên cứu Mở Miệng và dòng thơ ngoài lề, Nhã Thuyên đã đặt ra và giải quyết, dù triệt để hay chưa, một số vấn đề thực sự của thơ ca trong bối cảnh văn chương văn hóa Việt Nam đương đại. Điều đó không có nhiều ở mức độ một luận văn thạc sĩ vốn là thứ đang xếp dày cả đống ngoài hiệu photocopy chờ may mắn được tái sử dụng hoặc đang được rao bán chỏng chơ trên mạng.

Báo chí "chỉnh huấn"

2. Tôi khâm phục sự sắc sảo của nhà văn Phạm Thị Hoài khi thâu tóm và bình luận những bài báo được coi là phê phán không chỉ luận văn của Nhã Thuyên (http://www.procontra.asia/?p=2703). Nhưng tôi không vội lạc quan khi cho rằng, chúng, với tất cả những biểu hiện sống mái, là “cú giãy cuối cùng của nền phê bình chỉnh huấn”. Trong hiện tại và nhiều thời điểm kế tiếp, đa số các thương vụ chia phần roi vọt văn nghệ/tư tưởng đều có ngay phê bình chỉnh huấn giành lấy cơ hội để chứng tỏ toàn bộ tính cách liều mạng và càn bừa của mình. Dĩ nhiên, sau bao nhiêu lần dùng mãi bí kíp tự nổ súng vào tai ấy, tôi thấy họ đã trở nên cũ kĩ, lẩn thẩn, thảm hại với chừng ấy mục đích và phương tiện. Có lẽ ngay cả họ cũng nhận ra tình trạng bất lực nhích thêm một vài xăng-ti mới mẻ cho dù đã có những liều doping được bơm vào một cách khác đi.

3. Và cuối cùng, đây cũng là nhận xét của tôi: những nhà văn/nhà thơ hay những nhà nghiên cứu bị phê bình chỉnh huấn liệt vào đủ các tội mà tôi từng gặp, tôi đều nhận thấy họ có phong thái rất lịch thiệp, hồn nhiên, nhiều ưu tư và đầy nhân ái với/về đời sống. Đây là điểm mà tôi chắc rằng những nhà phê bình chỉnh huấn không bao giờ nghĩ tới và lí giải được. Bởi thế, tôi có quyền tự vệ và dành tặng sự tao nhã cho những ai đọc bài này bằng cách không bao giờ trích dẫn lại đây những lời lẽ mà phê bình chỉnh huấn đang dùng.

MAI ANH TUẤN blog

MÙA MÀNG MỞ MIỆNG

______________ Ngày 7/8: Nhã Thuyên chim (KỲ 11): - NHÃ THUYÊN: “MÌNH LÀ MỘT CON CHIM CHẲNG HỢP BẦY” - GIỚI CHỮ NGHĨA VIỆT NAM MẤT BAO LÂU ĐỂ HỌC THÊM VỀ VĂN HÓA TRANH LUẬN   - VALENTIN RASPUTIN: TÀI NĂNG TRẺ CẦN ĐƯỢC NÂNG  ĐỠ   - LƯƠNG KHÁU LÃO: ÔI, CÁI HỘI NHÀ VĂN CỦA ÔNG HỮU THỈNH - LỮ PHƯƠNG: NHỮNG KẺ KHÔNG ĐƯỢC LÊN THIÊN ĐƯỜNG - VĂN NGHỆ QUÂN ĐỘI - HOÀNG THỤY ANH: GIẢI PHÁP NÀO CHO PHÊ BÌNH VĂN HỌC ______________ Ngày 6/8: Nhã Thuyên động (KỲ 10): - NHÌN PHẠM XUÂN NGUYÊN, ĐÔNG LA ĐÃ THẤY TÌNH TRẠNG: “RẮN RẾT NGHÊNH NGANG PHUN NỌC TRÊN DIỄN ĐÀN”   - RFI PHỎNG VẤN PHẠM XUÂN NGUYÊN: “TẤT CẢ NHỮNG BÀI ĐÁNH ĐẤM LUẬN VĂN CỦA NHÃ THUYÊN KHÔNG PHẢI LÀ PHÊ BÌNH VĂN HỌC”   - BÙI CÔNG THUẤN: CÓ THỰC LÀ LÝ LUẬN PHÊ BÌNH VĂN HỌC HIỆN NAY HOÀN TOÀN “LỆCH, LẠC” KHÔNG?   - BÁO ĐẠI BIỂU NHÂN DÂN – HOÀI NAM: “GIỮ GÌN SỰ TRONG SÁNG” HAY TRIỆT TIÊU?   - BÁO QĐND - TRẦN DUY VĂN: BÁO ĐỘNG THỰC TRẠNG BIẾN DẠNG VĂN HÓA NGÔN TỪ Ngày 5/8: Nhã Thuyên trận (KỲ 9): - NHÃ THUYÊN LÊN TIẾNG: “CẤM KỴ” LÀ MỘT TỪ NGỮ VỪA CỔ XƯA, VỪA TẠM BỢ - ĐÔNG LA KỂ CHUYỆN PHẠM XUÂN NGUYÊN “NHẬN HUY HIỆU 30 NĂM TUỔI ĐẢNG VÀ 2 HUY HIỆU CHIẾN SĨ TRONG SẠCH” VÀ CẢ NHÃ THUYÊN... - RFA VÀ TS VŨ THỊ PHƯƠNG ANH: “GIẢI THIÊNG” THUẬT NGỮ CỦA SỰ PHÁ HOẠI?  - RFA VÀ PHẠM XUÂN NGUYÊN: “KIỂM DỊCH HAY CHỈ ĐIỂM CŨNG ĐỀU ĐE DỌA SỰ VẬN ĐỘNG CỦA NỀN VĂN HỌC VIỆT NAM”  - ĐẶNG PHÚ PHONG PHỎNG VẤN NHÃ THUYÊN: MỖI TÁC PHẨM LÀ MỘT SỰ VONG THÂN Báo: - VĂN NGHỆ QUÂN ĐỘI KẾT TỘI NHÃ THUYÊN?  - BÁO LÂM ĐỒNG: “NGÔN NGỮ THƠ THÔ TỤC, BẨN THỈU, NGHỆ THUẬT THƠ BẾ TẮC, LẬP DỊ”  - BÁO THANH TRA: VỀ BÀI LUẬN VĂN THẠC SĨ - “VỊ TRÍ CỦA KẺ BÊN LỀ”: ĐƠN ĐIỆU, LẠC LỐI - BÁO THANH TRA: NHÃ THUYÊN – “MỘT TÀI NĂNG LỠ TÀU”   - BÁO HÀ NỘI MỚI – PGS NGUYỄN NGỌC THIỆN: “TỪ MỘT CÔNG TRÌNH NGỤY KHOA HỌC, LỆCH LẠC VỀ TƯ TƯỞNG HỌC THUẬT” - BÁO SÀI GÒN GIẢI PHÓNG – BÍCH AN: “XÂY VÀ CHỐNG”   - BÁO CÔNG AN TPHCM – PHẠM TUẤN KIỆT: SỰ “LỆCH CHUẨN” CỦA MỘT LUẬN VĂN - BÁO VĨNH LONG – HƯƠNG HUYỀN: “MỘT LUẬN VĂN PHẢN VĂN HÓA VÀ PHẢN ĐỘNG” - BÁO QĐND: MỘT “GÓC NHÌN” PHẢN VĂN HÓA VÀ PHI CHÍNH TRỊ - BÁO NHÂN DÂN: NHÂN DANH NGHIÊN CỨU ĐỂ CA NGỢI THỨ “THƠ” RÁC RƯỞI Đặc biệt trên tuần báo VN TPHCM: - (KỲ 1) - BÁO VĂN NGHỆ TPHCM – NGUYỄN VĂN LƯU: “CÓ GIẢI THIÊNG LỊCH SỬ ĐƯỢC KHÔNG?”     - (KỲ 2) - BÁO VĂN NGHỆ TPHCM – NGUYỄN VĂN LƯU: “KHÔNG CÓ THẦY ĐỐ MÀY LÀM NÊN” - (KỲ 3) - BÁO VĂN NGHỆ TPHCM – NGUYỄN VĂN LƯU: “VẤN ĐỀ Ở KHOA VĂN ĐH SP HN – MỘT LUẬN VĂN KÍCH ĐỘNG SỰ PHẢN KHÁNG VÀ CHỐNG ĐỐI” - (KỲ 4) - BÁO VĂN NGHỆ TPHCM – NGUYỄN VĂN LƯU: “VĂN SƯ TỬ VÀ VĂN CẦY CÁO”   - (KỲ CUỐI) – BÁO VĂN NGHỆ TPHCM – NGUYỄN VĂN LƯU: “VĂN - SỬ BẤT… PHÂN”  “Nhã Thuyên dường như chỉ là cái cớ cho những con sói học hàm đầy trí khôn và móng vuốt cấu xé".  ________________ Ngày 3/8: Nhã Thuyên hội (KỲ 8):        - THƯ CỦA HỌC TRÒ NGUYỄN THỊ DIỄM HÀ GỬI ĐẾN NHÀ THƠ NHÃ THUYÊN, TỨC CÔ GIÁO ĐỖ THỊ THOAN - NHÀ BÁO VÀ CÔNG LUẬN - TỪ BẢN LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐANG GÂY TRANH CÃI: ĐỪNG NHÂN DANH NGHIÊN CỨU ĐỂ TÁN DƯƠNG SỰ NỔI LOẠN CỦA THỨ “THƠ” RÁC RƯỞI - GIANG NAM LÃNG TỬ VÀ ĐÔI LỜI BÀN GÓP VỀ BÀI VIẾT CỦA TS PHẠM THỊ HOÀI (VỀ LUẬN VĂN NHÃ THUYÊN)   - DIÊN VỸ: GỬI CHU GIANG + TUẦN BÁO VĂN NGHỆ TPHCM + KHOA NGỮ VĂN ĐH SƯ PHẠM HÀ NỘI - LÊ TUẤN HUY - THẨM ĐỊNH LUẬN VĂN THẠC SỸ CỦA ĐỖ THỊ THOAN: TÍNH PHÁP LÝ VÀ SỰ HỢP LÝ - NGUYỄN HOÀNG VĂN: LỊCH SỬ CỦA BỆNH DỊCH - BLOG PHẠM THỊ HOÀI: VỤ XỬ ÁN MỘT GIÁO VIÊN DẠY VĂN - CU VINH KHOAI LANG “CHỈ ĐIỂM” - BÀ ĐẦM XÒE PHẠM THÀNH: XIN ĐỪNG UỐNG MÁU NHÂN VĂN ________________ Ngày 2/8: Nhã Thuyên hotgirl (KỲ 7): Mới: - PHẠM XUÂN NGUYÊN: PHÊ BÌNH CHỈ ĐIỂM - MAI ANH TUẤN (ĐH VĂN HÓA): “KHÔNG BAO GIỜ TRÍCH DẪN NHỮNG LỜI LẼ MÀ PHÊ BÌNH CHỈNH HUẤN ĐANG DÙNG” “những nhà văn/nhà thơ hay những nhà nghiên cứu bị phê bình chỉnh huấn liệt vào đủ các tội mà tôi từng gặp, tôi đều nhận thấy họ có phong thái rất lịch thiệp, hồn nhiên, nhiều ưu tư và đầy nhân ái với/về đời sống”. - TRẦN NGỌC HIẾU: CUỘC NỔI LOẠN CỦA NGÔN TỪ TRONG THƠ ĐƯƠNG ĐẠI –  GHI NHẬN QUA MỘT SỐ HIỆN TƯỢNG - CHU MỘNG LONG TIẾP TỤC VẠCH MẶT “PHÊ BÌNH CHỈ ĐIỂM” - HỒ THƠM: VỀ ĐỘI QUÂN ĐAO PHỦ VĂN HỌC Hay: - NGUYỄN ĐỨC TÙNG VÀ TIN TỨC MỖI NGÀY VỀ VỤ NHÃ THUYÊN “Mỗi ngày một bài kết án/ Nếu bảy ngày như thế/ Sẽ có người tự tử vì buồn chán/ Rất may/ Ngày thứ sáu/ Chúng bỗng im bặt”. - BLOG GIAO BẤT NGỜ VÌ NHÓM MỞ MIỆNG (QUEN GỌI LÀ NHÓM THƠ RÁC) TRỞ THÀNH ĐỀ TÀI LUẬN VĂN CAO HỌC CỦA NHÃ THUYÊN NĂM 2010 - NGUYỄN HƯNG QUỐC: VỤ ÁN NHÃ THUYÊN - BÀ ĐẦM XÒE PHẠM THÀNH VÀ ĐÔI DÒNG NGỎ ĐẾN CHU GIANG NGUYỄN VĂN LƯU ________________ Ngày 1/8: Nhã Thuyên cháy (KỲ 6): Hấp dẫn: - ĐÔNG LA: “NHÃ THUYÊN NGỤP LẶN TRONG MIỆNG… HỐ RÁC”   - NHÃ THUYÊN PHỎNG VẤN LÝ ĐỢI VÀ BÙI CHÁT - NHÃ THUYÊN: “CÓ NGƯỜI BẢO NÓ CAN ĐẢM, CÓ NGƯỜI BẢO RẰNG NÓ CHẬP CHENG”   - NHÃ THUYÊN ĐÃ NÓI GÌ VỚI VŨ THỊ PHƯƠNG ANH VỀ LUẬN VĂN “VỊ TRÍ KẺ BÊN LỀ”   - ĐÀO TRUNG ĐẠO: KHẢ NĂNG THÀNH CÔNG/THẤT BẠI CỦA “VỤ XỬ” NHÃ THUYÊN - NHÀ VĂN NGUYÊN NGỌC NHÂN VỤ NHÃ THUYÊN, CHỢT NHỚ TRẦN ĐỘ...  Mới: - PHẠM THỊ HOÀI: “CÚ GIÃY CUỐI CÙNG CỦA NỀN VĂN HỌC CHỈNH HUẤN”   - LÊ CHÍNH DUẬT: “AI PHẢN ĐỐI THẠC SĨ ĐỖ THỊ THOAN?”   - INRASARA: VÀI NHẬN ĐỊNH về NHÓM MỞ MIỆNG & NHÀ XUẤT BẢN GIẤY VỤN - PHẠM CHI: SỰ TỈNH TÁO VÀ TINH THẦN PHÊ PHÁN TRONG TIẾP NHẬN TRI THỨC ________________ Ngày 31/7: Nhã Thuyên chưởng (KỲ 5): Vũ Thị Phương Anh: - NGUYỄN VẠN PHÚ: VỀ LUẬN VĂN NHÃ THUYÊN – ĐỖ THỊ THOAN: “HẬN CÁ CHÉM THỚT”   - VŨ THỊ PHƯƠNG ANH BÀN VỀ NGUYỄN VẠN PHÚ TRONG VỤ LUẬN VĂN NHÃ THUYÊN -  VŨ THỊ PHƯƠNG ANH: VIẾT NHANH NHÂN VỤ LUẬN VĂN CỦA ĐTT, HAY “CHÚA ĐÃ BỎ LOÀI NGƯỜI…” -  VŨ THỊ PHƯƠNG ANH: “VỀ NHÓM MỞ MIỆNG VÀ CHỦ NGHĨA HẬU HIỆN ĐẠI”   Chu Mộng Long: - CHU MỘNG LONG: ĐÃ “PHI CHÍNH TRỊ” THÌ NGUY HIỂM CHỖ NÀO?”   - CHU MỘNG LONG: MỞ MIỆNG VÀ… BỊT MIỆNG (BẢN MỚI) - CHU MỘNG LONG: “TỰ DO MỞ MIỆNG MÌNH ĐỂ BỊT MIỆNG KẺ KHÁC Ư?”   - CHU MỘNG LONG: HỒNG VỆ ĐAO PHÁP (VỀ “VỤ ÁN” NHÃ THUYÊN)   - CHU MỘNG LONG: "NHÃ THUYÊN VÀ HÀNH LANG PHÁP LÝ CHO NHÀ KHOA HỌC” ________________ Ngày 30/7: Nhã Thuyên bay (KỲ 4): GS Trần Đình Sử: - TRẦN ĐÌNH SỬ: TÍNH NHÂN VĂN TRONG PHÊ BÌNH VĂN HỌC - GS TRẦN ĐÌNH SỬ: “PHÊ BÌNH KIỂM DỊCH” - TRẦN ĐÌNH SỬ: “CUỘC PHÊ PHÁN LUẬN VĂN CỦA ĐỖ THỊ THOAN HAY LÀ SỰ XUNG ĐỘT VỀ KHUNG TRI THỨC VÀ Ý THỨC HỆ”   Nóng quá: - PHẠM XUÂN NGUYÊN: TỪ MỘT BẢN LUẬN VĂN - BLOG NHỊ LINH BÀN VỀ VỤ NHÃ THUYÊN VÀ RỘNG HƠN VỤ NHÃ THUYÊN MỘT CHÚT - BLOG MỘT NGƯỜI DÂN BÀN VỀ VỤ LUẬN VĂN NHÃ THUYÊN - NGUYỄN THỊ TỪ HUY VÀ THƯ GỬI GIÁO SƯ PHONG LÊ - LÊ NGUYÊN LONG - “TRUNG TÂM VÀ NGOẠI BIÊN: TỪ HỆ HÌNH CẤU TRÚC LUẬN ĐẾN HỆ HÌNH HẬU CẤU TRÚC LUẬN” - LẠI NGUYÊN ÂN: TRỞ LẠI VẤN ĐỀ TRUNG TÂM – NGOẠI VI - BÙI CÔNG THUẤN: THỰC TRẠNG LÀM LUẬN VĂN THẠC SĨ-TIẾN SĨ ____________ Ngày 21/7 Nhã Thuyên thánh (KỲ 3): - NHÓM “MỞ MIỆNG”: LỊCH SỬ VĂN HỌC ĐẪM MÁU SẮP LẶP LẠI?   ____________ Ngày 15/7 Nhã Thuyên lạc (KỲ 2): - BÁO VĂN NGHỆ – BAN LÝ LUẬN PBVH: MỘT LUẬN VĂN MƠ HỒ VÀ SAI LẦM - BÁO VĂN NGHỆ – VĂN CHINH: LẠI BÀN SÂU VỀ LUẬN VĂN CỦA NHÃ THUYÊN ĐỖ THỊ THOAN - BÁO VĂN NGHỆ – VŨ HẠNH: THẤY GÌ TỪ MỘT LUẬN VĂN SAI LẠC?   ________________ Ngày 8/7 Nhã Thuyên loạn (KỲ 1): - BÁO THANH TRA: LUẬN VĂN THẠC SĨ “VỊ TRÍ CỦA KẺ BÊN LỀ…” – KỲ 1: NỔI LOẠN LÀ ĐIỀU KIỆN ĐỂ SÁNG TẠO? - BÁO THANH TRA: LUẬN VĂN THẠC SĨ “VỊ TRÍ CỦA KẺ BÊN LỀ…” – KỲ 2: MƯỢN VĂN CHƯƠNG LÀM CHÍNH TRỊ - BÁO THANH TRA: LUẬN VĂN THẠC SĨ “VỊ TRÍ CỦA KẺ BÊN LỀ…” – KỲ 3: KHÔNG THỂ XÂM PHẠM GIÁ TRỊ THIÊNG LIÊNG

_____________________