Câu hỏi nhức nhối này lại được đặt ra khi cuộc thi thơ đồng bằng
sông Cửu Long lần 5 lại có chuyện lùm xùm về việc đạo thơ trong bài dự thi.
Đây
không phải lần đầu tiên xảy ra chuyện này tại cuộc thi này và việc đạo này cũng
không phải chỉ ở văn chương mới có. Chuyện đạo văn, đạo nhạc, đạo tranh đã có
lúc khiến dư luận bùng lên phẫn nộ, bức xúc. Tại sao lại có chuyện đạo trắng
trợn và thản nhiên đến vậy trong một lĩnh vực hoạt động sáng tạo rất đề cao,
coi trọng cái riêng, cái độc đáo, mới lạ, cái chưa có trước và chưa ai làm
trước?
 |
| Ban giám khảo ĐBSCL chấm thơ |
Phải
nói ngay đó là tại các tác giả đạo văn, đạo nhạc, đạo tranh đã không có được
cái phẩm chất nghệ sĩ đích thực. Phẩm chất nghệ sĩ bắt đầu từ tư cách của con
người, từ nhân cách của một công dân, không thể cho phép mình dù là trong ý
nghĩ chứ chưa nói thể hiện ra việc làm sự vay mượn ý tưởng của người khác một
cách khuất tất, lấp liếm. Một từ dùng lại, một câu trích dẫn, một nét nhạc, một
bố cục tranh nếu chịu ảnh hưởng của ai, được gợi ý từ đâu, đều phải được dẫn
giải, nói rõ.
Phẩm
chất nghệ sĩ buộc người sáng tạo phải trung thực tuyệt đối trước tác phẩm của
mình. Hành động làm hàng giả, hàng nhái, “đạo” ý tưởng của người khác thực chất
là một sự ăn cắp. Và khi đã ăn cắp thì không còn là nghệ thuật và nghệ sĩ nữa.
Đó là sự báo động cho phẩm chất nghệ sĩ của một số người cầm bút, cầm cọ đang
bị vấy bẩn, bị méo mó. Nói nặng hơn, những người sáng tác mà “dám” ngang nhiên
thách thức giới nghề và công chúng bằng những tác phẩm “nhái”, “đạo” như thế là
đã bị tha hóa về mặt con người và nghệ sĩ.
Nhưng một mặt khác, để
xảy ra hiện tượng xấu này, để một số người sáng tạo giá trị tinh thần cam tâm
làm hàng giả như vậy, còn là tại bởi môi trường nghệ thuật, rộng ra là môi
trường văn hóa, của chúng ta hiện nay còn ít được trong sáng, trong sạch, trong
lành. Mọi sự vi phạm đạo đức nghề nghiệp trong môi trường này phải bị lên án
mạnh mẽ và phải có chế tài xử lý nghiêm minh. Phải làm sao cho ai làm hàng giả,
hàng nhái ở đây phải tự thấy xấu hổ, tự thấy ghê tởm mình, từ đó mới có thể tẩy
rửa được cho mình và cho môi trường nghệ thuật đã bị ô nhiễm.
Tạo ra một môi trường
sáng tạo lành mạnh và nghiêm túc, đó trước hết là bổn phận của mỗi người làm
văn chương nghệ thuật, từ đó lan tỏa ra công chúng thưởng thức. Cuộc thi thơ
Đồng bằng sông Cửu Long là một hoạt động có ý nghĩa cho văn chương và đời sống
tinh thần cả vùng Nam Bộ nhưng nếu lần nào tổ chức cũng có tai tiếng về việc
“đạo thơ” thì ý nghĩa văn học và nhân văn nói chung đã bị sút giảm nghiêm
trọng, gây tác hại không chỉ cho văn học mà cho cả đạo đức, văn hóa.
Có cách gì những bài
thơ, bức tranh, bản nhạc như thế, những tác phẩm đạo, nhái trong các bộ môn
khác đều phải bị tiêu hủy, do chính tay người làm ra chúng hoặc do chính những
người có trách nhiệm với nghệ thuật chân chính, đích thực. Bởi vì không cho
treo tranh ở triển lãm thì nó vẫn còn, không cho phát hành sách giả, sách đạo
thì nó vẫn còn và “để lâu cứt trâu hóa bùn”, cái giả thành cái thật và tồn tại
ngang nhiên như cái thật. Đó mới là hiểm họa lâu dài cho cả đời sống tinh thần
của xã hội.
Nguồn: PLTP
PHẠM XUÂN NGUYÊN
Nguồn: PLTP
____________________
|
________________
No comments:
Post a Comment