DỊCH GIẢ CAO VIỆT DŨNG: TỪ CHUYỆN NHÃ THUYÊN NGHĨ VỀ CUỐN “Ý NIỆM ĐẠI HỌC” CỦA KARL JASPERS

- Karl Jaspers, Ý niệm đại học, Hà Vũ Trọng và Mai Sơn dịch (từ tiếng Anh), Bùi Văn Nam Sơn giới thiệu, Đại học Hoa Sen & NXB Hồng Đức, 164tr., 60.000 đ. (đặc biệt trong sách in bài "Những mạch sống tinh thần của đại học. Đọc Ý niệm đại học của Karl Jaspers" của Lê Tôn Nghiêm)

Trong vụ việc Nhã Thuyên đang bùng nổ hiện nay, nếu nhìn nhận sự việc mang nhiều dáng dấp của một cuộc khủng hoảng động đến nền tảng và các quy tắc của trường đại học tại Việt Nam, cuốn sách nổi tiếng của Karl Jaspers mang lại những gợi ý suy nghĩ rất hữu ích và kịp thời.

Karl Jaspers, một triết gia lớn, môn đệ của Edmund Husserl, trình bày "ý niệm" đại học như một điều khá tương tự với "ý niệm tuyệt đối" ở Hegel. Ngay từ đầu ông đã đưa ra định nghĩa: "Đại học là một cộng đồng gồm các học giả và sinh viên dấn mình vào nghĩa vụ kiếm tìm chân lý" (tr.1) và ngay lập tức khẳng định điều cốt yếu của đại học là "tự do hàn lâm".

Tham gia đại học (dạy và học) là "nhân quyền", "Mọi người được phép tập hợp ở đây cho mục đích duy nhất là kiếm tìm chân lý" (tr.2) và "trường đại học là một định chế với những mục tiêu thực tiễn, nhưng nó đạt được những mục tiêu này bằng nỗ lực tinh thần": Karl Jaspers nhất mạnh vào "tinh thần" và "ý niệm" vì "đại học là sự hiện thực hóa đoàn thể lòng hiếu tri nguyên thủy của con người" (tr.3), "lòng hiếu tri nguyên thủy" đó có đặc tính nổi trội là "duy nhất" và "toàn thể".

Đặc biệt, Karl Jaspers bàn sâu vào mối quan hệ giữa đại học và nhà nước. Cuối sách, ông viết: "mặc dù mỗi đại học là một phần của một quốc gia, nó đặt cái nhìn của nó vào những mục tiêu cao hơn và vượt ngoài tính quốc gia" (tr.162), đó là một cách để ông tách rời chủ nghĩa quốc gia khỏi hoạt động đại học.

Karl Jaspers gọi "Đại học như một nhà nước bên trong nhà nước" (tr.146) và đây:

"Đại học tồn tại được nhờ vào xã hội, là do xã hội mong muốn đâu đó bên trong cương vực của mình những nghiên cứu thuần túy, độc lập, không thiên kiến được tiến hành. Xã hội muốn có đại học bởi nó cảm thấy rằng sự phục vụ thuần túy cho chân lý đâu đó bên trong quỹ đạo của nó là phục vụ cho những ích lợi của chính nó. Không nhà nước nào bất bao dung với bất cứ hạn chế nào về quyền lực của nó vì sợ những hậu quả của một sự kiếm tìm chân lý thuần túy, lại có lúc nào đó cho phép một đại học chân chính được tồn tại." (tr.146)

Như vậy, một nhà nước can thiệp thô bạo vào đời sống và nguyên tắc của trường đại học ở trong chính nó là một nhà nước vi phạm vào tinh thần quan trọng nhất của đại học, và cho thấy nó không quan tâm đến mục tiêu kiếm tìm chân lý. Chúng ta còn nhớ, cùng thời điểm Nhân văn-Giai phẩm, bên trong giới đại học cũng có nhiều người bị "trừng trị", trong đó tờ tạp chí Tự do diễn đàn của giới giáo sư đại học Hà Nội đã bị xử lý theo đúng kiểu thanh trừng.

Nguồn: Blog Nhị Linh

MÙA MÀNG MỞ MIỆNG

______________ Ngày 8/8: Nhã Thuyên hệ (KỲ 12): - NHÀ THƠ NGUYỄN TRỌNG TẠO BÀN VỀ “LƯU MANH KẺ CHỢ”   - CHU MỘNG LONG: “CHU GIANG NGUYỄN VĂN LƯU NÓI GÌ?”   - TIA SÁNG – ĐOÀN ÁNH DƯƠNG: THẾ HỆ, Ý HỆ VÀ VẤN ĐỀ THỰC HÀNH PHÊ BÌNH VĂN HỌC - DỊCH GIẢ CAO VIỆT DŨNG: TỪ CHUYỆN NHÃ THUYÊN NGHĨ VỀ CUỐN “Ý NIỆM ĐẠI HỌC” CỦA KARL JASPERS - DI SẢN CỦA DERRIDA: HỌC CÁCH ĐỂ ĐỌC - BLOG GIAO: TANIKAWA SHUNTARO VÀ BÀI THƠ LỪNG DANH “TẤT CẢ ĐỀU LÀ L…” ______________ Ngày 7/8: Nhã Thuyên chim (KỲ 11): - NHÃ THUYÊN: “MÌNH LÀ MỘT CON CHIM CHẲNG HỢP BẦY” - GIỚI CHỮ NGHĨA VIỆT NAM MẤT BAO LÂU ĐỂ HỌC THÊM VỀ VĂN HÓA TRANH LUẬN   - VALENTIN RASPUTIN: TÀI NĂNG TRẺ CẦN ĐƯỢC NÂNG  ĐỠ   - LƯƠNG KHÁU LÃO: ÔI, CÁI HỘI NHÀ VĂN CỦA ÔNG HỮU THỈNH - LỮ PHƯƠNG: NHỮNG KẺ KHÔNG ĐƯỢC LÊN THIÊN ĐƯỜNG - VĂN NGHỆ QUÂN ĐỘI - HOÀNG THỤY ANH: GIẢI PHÁP NÀO CHO PHÊ BÌNH VĂN HỌC ______________ Ngày 6/8: Nhã Thuyên động (KỲ 10): - NHÌN PHẠM XUÂN NGUYÊN, ĐÔNG LA ĐÃ THẤY TÌNH TRẠNG: “RẮN RẾT NGHÊNH NGANG PHUN NỌC TRÊN DIỄN ĐÀN”   - RFI PHỎNG VẤN PHẠM XUÂN NGUYÊN: “TẤT CẢ NHỮNG BÀI ĐÁNH ĐẤM LUẬN VĂN CỦA NHÃ THUYÊN KHÔNG PHẢI LÀ PHÊ BÌNH VĂN HỌC”   - BÙI CÔNG THUẤN: CÓ THỰC LÀ LÝ LUẬN PHÊ BÌNH VĂN HỌC HIỆN NAY HOÀN TOÀN “LỆCH, LẠC” KHÔNG?   - BÁO ĐẠI BIỂU NHÂN DÂN – HOÀI NAM: “GIỮ GÌN SỰ TRONG SÁNG” HAY TRIỆT TIÊU?   - BÁO QĐND - TRẦN DUY VĂN: BÁO ĐỘNG THỰC TRẠNG BIẾN DẠNG VĂN HÓA NGÔN TỪ Ngày 5/8: Nhã Thuyên trận (KỲ 9): - NHÃ THUYÊN LÊN TIẾNG: “CẤM KỴ” LÀ MỘT TỪ NGỮ VỪA CỔ XƯA, VỪA TẠM BỢ - ĐÔNG LA KỂ CHUYỆN PHẠM XUÂN NGUYÊN “NHẬN HUY HIỆU 30 NĂM TUỔI ĐẢNG VÀ 2 HUY HIỆU CHIẾN SĨ TRONG SẠCH” VÀ CẢ NHÃ THUYÊN... - RFA VÀ TS VŨ THỊ PHƯƠNG ANH: “GIẢI THIÊNG” THUẬT NGỮ CỦA SỰ PHÁ HOẠI?  - RFA VÀ PHẠM XUÂN NGUYÊN: “KIỂM DỊCH HAY CHỈ ĐIỂM CŨNG ĐỀU ĐE DỌA SỰ VẬN ĐỘNG CỦA NỀN VĂN HỌC VIỆT NAM”  - ĐẶNG PHÚ PHONG PHỎNG VẤN NHÃ THUYÊN: MỖI TÁC PHẨM LÀ MỘT SỰ VONG THÂN Báo: - VĂN NGHỆ QUÂN ĐỘI KẾT TỘI NHÃ THUYÊN?  - BÁO LÂM ĐỒNG: “NGÔN NGỮ THƠ THÔ TỤC, BẨN THỈU, NGHỆ THUẬT THƠ BẾ TẮC, LẬP DỊ”  - BÁO THANH TRA: VỀ BÀI LUẬN VĂN THẠC SĨ - “VỊ TRÍ CỦA KẺ BÊN LỀ”: ĐƠN ĐIỆU, LẠC LỐI - BÁO THANH TRA: NHÃ THUYÊN – “MỘT TÀI NĂNG LỠ TÀU”   - BÁO HÀ NỘI MỚI – PGS NGUYỄN NGỌC THIỆN: “TỪ MỘT CÔNG TRÌNH NGỤY KHOA HỌC, LỆCH LẠC VỀ TƯ TƯỞNG HỌC THUẬT” - BÁO SÀI GÒN GIẢI PHÓNG – BÍCH AN: “XÂY VÀ CHỐNG”   - BÁO CÔNG AN TPHCM – PHẠM TUẤN KIỆT: SỰ “LỆCH CHUẨN” CỦA MỘT LUẬN VĂN - BÁO VĨNH LONG – HƯƠNG HUYỀN: “MỘT LUẬN VĂN PHẢN VĂN HÓA VÀ PHẢN ĐỘNG” - BÁO QĐND: MỘT “GÓC NHÌN” PHẢN VĂN HÓA VÀ PHI CHÍNH TRỊ - BÁO NHÂN DÂN: NHÂN DANH NGHIÊN CỨU ĐỂ CA NGỢI THỨ “THƠ” RÁC RƯỞI Đặc biệt trên tuần báo VN TPHCM: - (KỲ 1) - BÁO VĂN NGHỆ TPHCM – NGUYỄN VĂN LƯU: “CÓ GIẢI THIÊNG LỊCH SỬ ĐƯỢC KHÔNG?”     - (KỲ 2) - BÁO VĂN NGHỆ TPHCM – NGUYỄN VĂN LƯU: “KHÔNG CÓ THẦY ĐỐ MÀY LÀM NÊN” - (KỲ 3) - BÁO VĂN NGHỆ TPHCM – NGUYỄN VĂN LƯU: “VẤN ĐỀ Ở KHOA VĂN ĐH SP HN – MỘT LUẬN VĂN KÍCH ĐỘNG SỰ PHẢN KHÁNG VÀ CHỐNG ĐỐI” - (KỲ 4) - BÁO VĂN NGHỆ TPHCM – NGUYỄN VĂN LƯU: “VĂN SƯ TỬ VÀ VĂN CẦY CÁO”   - (KỲ CUỐI) – BÁO VĂN NGHỆ TPHCM – NGUYỄN VĂN LƯU: “VĂN - SỬ BẤT… PHÂN”  “Nhã Thuyên dường như chỉ là cái cớ cho những con sói học hàm đầy trí khôn và móng vuốt cấu xé".  ________________ Ngày 3/8: Nhã Thuyên hội (KỲ 8):        - THƯ CỦA HỌC TRÒ NGUYỄN THỊ DIỄM HÀ GỬI ĐẾN NHÀ THƠ NHÃ THUYÊN, TỨC CÔ GIÁO ĐỖ THỊ THOAN - NHÀ BÁO VÀ CÔNG LUẬN - TỪ BẢN LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐANG GÂY TRANH CÃI: ĐỪNG NHÂN DANH NGHIÊN CỨU ĐỂ TÁN DƯƠNG SỰ NỔI LOẠN CỦA THỨ “THƠ” RÁC RƯỞI - GIANG NAM LÃNG TỬ VÀ ĐÔI LỜI BÀN GÓP VỀ BÀI VIẾT CỦA TS PHẠM THỊ HOÀI (VỀ LUẬN VĂN NHÃ THUYÊN)   - DIÊN VỸ: GỬI CHU GIANG + TUẦN BÁO VĂN NGHỆ TPHCM + KHOA NGỮ VĂN ĐH SƯ PHẠM HÀ NỘI - LÊ TUẤN HUY - THẨM ĐỊNH LUẬN VĂN THẠC SỸ CỦA ĐỖ THỊ THOAN: TÍNH PHÁP LÝ VÀ SỰ HỢP LÝ - NGUYỄN HOÀNG VĂN: LỊCH SỬ CỦA BỆNH DỊCH - BLOG PHẠM THỊ HOÀI: VỤ XỬ ÁN MỘT GIÁO VIÊN DẠY VĂN - CU VINH KHOAI LANG “CHỈ ĐIỂM” - BÀ ĐẦM XÒE PHẠM THÀNH: XIN ĐỪNG UỐNG MÁU NHÂN VĂN ________________ Ngày 2/8: Nhã Thuyên hotgirl (KỲ 7): Mới: - PHẠM XUÂN NGUYÊN: PHÊ BÌNH CHỈ ĐIỂM - MAI ANH TUẤN (ĐH VĂN HÓA): “KHÔNG BAO GIỜ TRÍCH DẪN NHỮNG LỜI LẼ MÀ PHÊ BÌNH CHỈNH HUẤN ĐANG DÙNG” “những nhà văn/nhà thơ hay những nhà nghiên cứu bị phê bình chỉnh huấn liệt vào đủ các tội mà tôi từng gặp, tôi đều nhận thấy họ có phong thái rất lịch thiệp, hồn nhiên, nhiều ưu tư và đầy nhân ái với/về đời sống”. - TRẦN NGỌC HIẾU: CUỘC NỔI LOẠN CỦA NGÔN TỪ TRONG THƠ ĐƯƠNG ĐẠI –  GHI NHẬN QUA MỘT SỐ HIỆN TƯỢNG - CHU MỘNG LONG TIẾP TỤC VẠCH MẶT “PHÊ BÌNH CHỈ ĐIỂM” - HỒ THƠM: VỀ ĐỘI QUÂN ĐAO PHỦ VĂN HỌC Hay: - NGUYỄN ĐỨC TÙNG VÀ TIN TỨC MỖI NGÀY VỀ VỤ NHÃ THUYÊN “Mỗi ngày một bài kết án/ Nếu bảy ngày như thế/ Sẽ có người tự tử vì buồn chán/ Rất may/ Ngày thứ sáu/ Chúng bỗng im bặt”. - BLOG GIAO BẤT NGỜ VÌ NHÓM MỞ MIỆNG (QUEN GỌI LÀ NHÓM THƠ RÁC) TRỞ THÀNH ĐỀ TÀI LUẬN VĂN CAO HỌC CỦA NHÃ THUYÊN NĂM 2010 - NGUYỄN HƯNG QUỐC: VỤ ÁN NHÃ THUYÊN - BÀ ĐẦM XÒE PHẠM THÀNH VÀ ĐÔI DÒNG NGỎ ĐẾN CHU GIANG NGUYỄN VĂN LƯU ________________ Ngày 1/8: Nhã Thuyên cháy (KỲ 6): Hấp dẫn: - ĐÔNG LA: “NHÃ THUYÊN NGỤP LẶN TRONG MIỆNG… HỐ RÁC”   - NHÃ THUYÊN PHỎNG VẤN LÝ ĐỢI VÀ BÙI CHÁT - NHÃ THUYÊN: “CÓ NGƯỜI BẢO NÓ CAN ĐẢM, CÓ NGƯỜI BẢO RẰNG NÓ CHẬP CHENG”   - NHÃ THUYÊN ĐÃ NÓI GÌ VỚI VŨ THỊ PHƯƠNG ANH VỀ LUẬN VĂN “VỊ TRÍ KẺ BÊN LỀ”   - ĐÀO TRUNG ĐẠO: KHẢ NĂNG THÀNH CÔNG/THẤT BẠI CỦA “VỤ XỬ” NHÃ THUYÊN - NHÀ VĂN NGUYÊN NGỌC NHÂN VỤ NHÃ THUYÊN, CHỢT NHỚ TRẦN ĐỘ...  Mới: - PHẠM THỊ HOÀI: “CÚ GIÃY CUỐI CÙNG CỦA NỀN VĂN HỌC CHỈNH HUẤN”   - LÊ CHÍNH DUẬT: “AI PHẢN ĐỐI THẠC SĨ ĐỖ THỊ THOAN?”   - INRASARA: VÀI NHẬN ĐỊNH về NHÓM MỞ MIỆNG & NHÀ XUẤT BẢN GIẤY VỤN - PHẠM CHI: SỰ TỈNH TÁO VÀ TINH THẦN PHÊ PHÁN TRONG TIẾP NHẬN TRI THỨC ________________ Ngày 31/7: Nhã Thuyên chưởng (KỲ 5): Vũ Thị Phương Anh: - NGUYỄN VẠN PHÚ: VỀ LUẬN VĂN NHÃ THUYÊN – ĐỖ THỊ THOAN: “HẬN CÁ CHÉM THỚT”   - VŨ THỊ PHƯƠNG ANH BÀN VỀ NGUYỄN VẠN PHÚ TRONG VỤ LUẬN VĂN NHÃ THUYÊN -  VŨ THỊ PHƯƠNG ANH: VIẾT NHANH NHÂN VỤ LUẬN VĂN CỦA ĐTT, HAY “CHÚA ĐÃ BỎ LOÀI NGƯỜI…” -  VŨ THỊ PHƯƠNG ANH: “VỀ NHÓM MỞ MIỆNG VÀ CHỦ NGHĨA HẬU HIỆN ĐẠI”   Chu Mộng Long: - CHU MỘNG LONG: ĐÃ “PHI CHÍNH TRỊ” THÌ NGUY HIỂM CHỖ NÀO?”   - CHU MỘNG LONG: MỞ MIỆNG VÀ… BỊT MIỆNG (BẢN MỚI) - CHU MỘNG LONG: “TỰ DO MỞ MIỆNG MÌNH ĐỂ BỊT MIỆNG KẺ KHÁC Ư?”   - CHU MỘNG LONG: HỒNG VỆ ĐAO PHÁP (VỀ “VỤ ÁN” NHÃ THUYÊN)   - CHU MỘNG LONG: "NHÃ THUYÊN VÀ HÀNH LANG PHÁP LÝ CHO NHÀ KHOA HỌC” ________________ Ngày 30/7: Nhã Thuyên bay (KỲ 4): GS Trần Đình Sử: - TRẦN ĐÌNH SỬ: TÍNH NHÂN VĂN TRONG PHÊ BÌNH VĂN HỌC - GS TRẦN ĐÌNH SỬ: “PHÊ BÌNH KIỂM DỊCH” - TRẦN ĐÌNH SỬ: “CUỘC PHÊ PHÁN LUẬN VĂN CỦA ĐỖ THỊ THOAN HAY LÀ SỰ XUNG ĐỘT VỀ KHUNG TRI THỨC VÀ Ý THỨC HỆ”   Nóng quá: - PHẠM XUÂN NGUYÊN: TỪ MỘT BẢN LUẬN VĂN - BLOG NHỊ LINH BÀN VỀ VỤ NHÃ THUYÊN VÀ RỘNG HƠN VỤ NHÃ THUYÊN MỘT CHÚT - BLOG MỘT NGƯỜI DÂN BÀN VỀ VỤ LUẬN VĂN NHÃ THUYÊN - NGUYỄN THỊ TỪ HUY VÀ THƯ GỬI GIÁO SƯ PHONG LÊ - LÊ NGUYÊN LONG - “TRUNG TÂM VÀ NGOẠI BIÊN: TỪ HỆ HÌNH CẤU TRÚC LUẬN ĐẾN HỆ HÌNH HẬU CẤU TRÚC LUẬN” - LẠI NGUYÊN ÂN: TRỞ LẠI VẤN ĐỀ TRUNG TÂM – NGOẠI VI - BÙI CÔNG THUẤN: THỰC TRẠNG LÀM LUẬN VĂN THẠC SĨ-TIẾN SĨ ____________ Ngày 21/7 Nhã Thuyên thánh (KỲ 3): - NHÓM “MỞ MIỆNG”: LỊCH SỬ VĂN HỌC ĐẪM MÁU SẮP LẶP LẠI?   ____________ Ngày 15/7 Nhã Thuyên lạc (KỲ 2): - BÁO VĂN NGHỆ – BAN LÝ LUẬN PBVH: MỘT LUẬN VĂN MƠ HỒ VÀ SAI LẦM - BÁO VĂN NGHỆ – VĂN CHINH: LẠI BÀN SÂU VỀ LUẬN VĂN CỦA NHÃ THUYÊN ĐỖ THỊ THOAN - BÁO VĂN NGHỆ – VŨ HẠNH: THẤY GÌ TỪ MỘT LUẬN VĂN SAI LẠC?   ________________ Ngày 8/7 Nhã Thuyên loạn (KỲ 1): - BÁO THANH TRA: LUẬN VĂN THẠC SĨ “VỊ TRÍ CỦA KẺ BÊN LỀ…” – KỲ 1: NỔI LOẠN LÀ ĐIỀU KIỆN ĐỂ SÁNG TẠO? - BÁO THANH TRA: LUẬN VĂN THẠC SĨ “VỊ TRÍ CỦA KẺ BÊN LỀ…” – KỲ 2: MƯỢN VĂN CHƯƠNG LÀM CHÍNH TRỊ - BÁO THANH TRA: LUẬN VĂN THẠC SĨ “VỊ TRÍ CỦA KẺ BÊN LỀ…” – KỲ 3: KHÔNG THỂ XÂM PHẠM GIÁ TRỊ THIÊNG LIÊNG

_____________________